Mattheüs deel 1 Nieuw Beschikbaar!

Het Evangelie naar Mattheüs

 

Deze Bijbelverklaring is de vrucht van een bijna veertigjarige (vrijwel dagelijkse) studie in de grondtekst van de Bijbel. Die begon met een diepgaande studie in de profetenboeken van het Oude Testament. Die kennis vormde de basis om het boek Mattheüs te kunnen begrijpen.

Met het voltooien van de Verklaring van Jesaja, deel 1 en 2, ontstond het verlangen om ook een commentaar op het Evangelie naar Mattheüs te schrijven. Echter ook toen schoot mijn kennis nog tekort. Pas de studie in het boek Openbaring vulde de laatste hiaten in en na het voltooien van die verklaring durfde ik aan het Evangelie naar Mattheüs te beginnen.

 

Deze verklaring is in zekere zin uniek. Dat unieke zit hem in de absolute gehoorzaamheid aan de Griekse grondtekst zonder dat enige dogmatiek daar invloed op heeft. Dat heeft tot een vertaling geleid die op onderdelen verrassend zal zijn voor de lezer.

Het boek Mattheüs vormt de verbinding tussen het Oude Testament en het Nieuwe Testament. Het is geen geschiedschrijving in verhaalvorm, zoals Markus en Lukas. Noch een liefdesbrief met filosofische inslag, zoals het Evangelie naar Johannes is. In Mattheüs komt de Raad Gods tot in het detail aan het woord en de rode draad is: ‘Opdat vervuld worde’ wat de profeten in Gods Naam gesproken hebben. Dat vereist grote kennis van wat de profeten gesproken hebben en inzicht in de Raad Gods – Zijn plan met de mensheid – en dat toont de evangelist Mattheüs bij herhaling.

Tegen voorgaande achtergrond is het boek Mattheüs heel onthullend over de wijze waarop de hoge God met de mensheid omgaat. Die omgang is ‘mensafhankelijk’! Dat wil zeggen dat de daden van mensen invloed hebben op de voortgang van de Raad Gods. De hoge God handelt in Zijn Raad niet als een solistische dictator die hoog in de Hemel zijn besluiten doet uitvoeren en waarin mensen slechts willoze marionetten zijn van een almachtig en soeverein God. Mattheüs schildert een liefdevolle God die door Jezus Christus met ons een hechte relatie wil opbouwen die tot de Zaligheid leidt.

 

Mattheüs toont voortdurend aan dat de komst en de daden van Jezus verweven zijn met talloze profetieën in het Oude Testament. Tweede kenmerk is dat Mattheüs de komst van Jezus Christus verbindt aan de doelstelling om een Godsrijk te vestigen onder Zijn leiding – ook Messiaans Rijk genoemd. Met dat Rijk  zou een Godsregering op aarde gevestigd worden. Helaas is het christendom verdeeld op dit punt. Velen ontkennen dat er ooit nog een aards Messiaans Rijk komt en wijzen de vervulling van relevante profetieën aan een hemels koninkrijk toe, ook wel Zaligheid genoemd. Daarin wijkt men af van veel profetieën die overduidelijk van een aards koninkrijk spreken. Die vreemde afwijking van de letterlijke betekenis van de tekst wordt goedgepraat met een exegetisch wanproduct: de allegorische verklaring. Daarin vult men voor Israël de kerk in en zo kan men de profetieën van het Oude Testament overzetten op de kerk. Het staat er dus niet; men legt het erin. Juist Mattheüs maakt duidelijk dat beide het geval zijn: Er komt een aards én een hemels koninkrijk. De studie in Mattheüs zal dat onmiskenbaar aantonen.

 

Laten we Proberen Mattheüs Echt te Begrijpen

Mattheüs spreekt in zijn evangelie tot de Joden. Zaken die algemeen bekend waren hoefde hij niet aan hen uit te leggen. Dat was bijvoorbeeld de komst van de Messias. Die zag men niet als een ‘verzoener van zonde’ of als ‘Zoon van God’ of als ‘de Weg der Zaligheid’ – wat het christelijke standpunt is. Daarom legt hij die voor Joden onbekende kant van Jezus in zijn evangelie duidelijk uit. De Joden zagen de Messias als een soort ‘super-David’ die het oude rijk van Salomo in al zijn glorie zou herstellen, maar dan nog machtiger en tevens heiliger.

Christelijke uitleggers negeren vaak de Joodse wortels van het evangelie naar Mattheüs en spreken van meet af aan van een geestelijk koninkrijk, zelfs in de eerste tien hoofdstukken die toch zo traditioneel Joods zijn. Als Johannes de Doper predikt: Bekeert u, want het Koninkrijk der hemelen is nabijgekomen, dan verklaren veel christelijke uitleggers dat het een geestelijk koninkrijk in de hemel is. Dat is, als verklaring, hoogst onwaarschijnlijk. Want de algemene mening in die tijd was: Het is een aards koninkrijk dat door God via de Messias geregeerd zal worden en dat beeld werd breed gedragen onder de bevolking. De Messiasverwachting was in die dagen zelfs zo sterk dat het door koning Herodes de Grote (en zijn zoons na hem) én de Romeinen als een bedreiging werd gezien.

 

Jezus en Johannes Bevestigen dat het een Aards Koninkrijk is!

Gezien de heersende mening onder de Joden, had Mattheüs, maar ook Johannes de Doper en Jezus de sterk afwijkende betekenis – dus als het een geestelijk koninkrijk was geweest – extra moeten uitleggen, maar dat gebeurt niet. Conclusie is dat de traditionele betekenis – een Goddelijk koninkrijk op aarde – door hun spreken en optreden bevestigd wordt.

De uitdrukking Koninkrijk der Hemelen was dan ook een bekend hebraïsme in die tijd dat afgeleid is van Malkhut ha Shamayim. Daarin staat Shamayim (Hemelen) voor Jahweh, want men wilde zijn Naam niet meer rechtstreeks uitspreken. En dat Koninkrijk was – zo bevestigen vrijwel alle rabbinale studies – een Goddelijk Koninkrijk op aarde.

 

In deze verklaring van Mattheüs worden vele vragen van gelovigen beantwoord. Over de opleiding van Jezus; de uitverkiezing; de tekst velen worden geroepen, weinigen uitverkoren (die gewoonlijk heel slecht wordt uitgelegd) en de diepe betekenis van het Onze Vader. Gert geeft een verbeterde vertaling van de Bergrede en de Zaligsprekingen die velen tot troost zal zijn. Want Jezus legt ons geen juk op dat te zwaar is om te dragen, maar toont liefdevol begrip.